Chińskie antyki należą do najbardziej poszukiwanych w całym świecie sztuki. Są szanowane i cenione za kunszt, styl i piękno. Ten krótki przewodnik po chińskich antykach to idealne wprowadzenie, z którego możesz dowiedzieć się więcej o fascynującej historii chińskich antyków na przestrzeni wieków
Czym są chińskie antyki?
Od tysięcy lat chińskie antyki kuszą kolekcjonerów swoją zawiłością i subtelnością, pięknym, szczegółowym kunsztem rzemieślniczym oraz głęboko zakorzenionym szacunkiem dla chińskiej historii, filozofii i kultury.
Azjatyckie antyki są tak różnorodne i tak rozległe, jak długa jest historia Chin. Wyrażenie „chińskie antyki” zawiera w sobie wiele: porcelanę, antyczne meble, biżuterię, rzeźbę a nawet odzież.
Przed erą hurtowego eksportu chińskich antyków wiele pięknych obiektów było kupowanych przez misjonarzy, podróżników, odkrywców i transportowanych z powrotem do Europy i obu Ameryk. Przez lata dzieła były przekazywane z pokolenia na pokolenie, a wraz z dziełami sztuki pojawiły się niezwykle fascynujące historie.
Wraz ze wzrostem świadomości na temat tych wspaniałych azjatyckich antyków liczba potencjalnych kolekcjonerów poszukujących chińskiej sztuki cały czas wzrasta.
Chińskie antyki na przestrzeni wieków
Dynastia Qin (221 p.n.e. – 206 p.n.e.)
W czasach pierwszej cesarskiej dynastii chińskiej rozpoczęto budowę Wielkiego Muru Chińskiego, a jej władcy byli bardziej skupieni na obronie i wojnie niż na sztuce. Jednakże w tym czasie powstał prawdopodobnie najsłynniejszy ze wszystkich chińskich zabytków- 8-tysięczna Armia Terakotowa, czyli przykład sztuki funeralnej przedstawiającej armię Cesarza Qin Shi Huanga.
Dynastia Han (202 p.n.e. – 220 n.e.)
Hanowie wnieśli niesamowity wkład w chińską sztukę i właśnie w tym okresie rzemieślnicy zaczęli używać porcelany do tworzenia obiektów które stały się najbardziej poszukiwanymi przykładami chińskiej sztuki na świecie. W czasach dynastii Han powstały też jadeitowe stroje grobowe, o których możesz przeczytać w dalszej części artykułu.
Dynastia Tang (618 – 907)
Dynastia Tang zwiastowała złoty wiek chińskiej sztuki i chińskich antyków. Rozwinęło się malarstwo ścienne- Chińczycy podobnie jak starożytni Egipcjanie ozdabiali swoje grobowce wypełnione dziełami sztuki, które mogły przydać się w życiu pozagrobowym. W dynastii Tang wytwarzano również piękną ceramikę, np. słynne Sencai czyli wyroby zdobione trzema kolorami. Te wspaniałe chińskie antyki były sprzedawane wzdłuż całego Jedwabnego Szlaku i do dzisiaj stanowią jedne z najbardziej pożądanych przez kolekcjonerów.
Dynastia Song (960-1279)
Dynastia Song była epoką rozwoju elit uczonych literati- nowej klasy społecznej złożonej z mężczyzn, którzy tworzyli poczucie estetyki definiującej chińskie społeczeństwo i styl życia. Byli to wykształceni ludzie którzy zajmowali się również sztukami pięknymi. Wielu zajmowało się na przykład rzeźbieniem w drewnie. Wiele chińskich antyków wykonanych w czasach dynastii Song skupiało się na melancholii, stracie ale także potędze i pięknie świata przyrody.
Dynastia Ming (1368 – 1644)
Zbiegając się z europejskim renesansem, dynastia Ming była okresem oświecenia, w którym wytwarzano ogromne ilości obiektów, w tym kaligrafię na wspaniałych zwojach, wykwintne tkaniny i obrazy przedstawiające wyszukane krajobrazy, często przerażające w swoim ogromie. Był to również czas, w którym powstały niektóre z najsłynniejszych chińskich antyków – np. słynna na całym świecie niebiesko-biała ceramika Ming, która była eksportowana w ogromnych ilościach na cały świat.
Dynastia Qing (1644-1911)
Dynastia Qing to okres panowania Mandżurów, którzy dysponowali ogromną siłę militarną. Rządząc twardą ręką, władcy Qing utrzymywali też niskie podatki i dbali o bezpieczeństwo co sprzyjało rozwojowi sztuki. Wyroby z tamtych czasów wyróżniła nowa kreatywność, obiekty które nazwiemy dziś chińskimi antykami (zwłaszcza porcelana) były eksportowane na nowe rynki co sprzyjało różnym innowacjom czy zapożyczeniom.
Rodzaje chińskich antyków
Naczynia
Być może najszerzej gromadzonymi ze wszystkich chińskich antyków są naczynia, w tym wazony, czajniki, talerze i dzbanki. Wykonywano je z gliny, szkła, jadeitu, brązu i najsłynniejszej porcelany. Niektóre z najbardziej znanych i najbardziej poszukiwanych chińskich antycznych naczyń porcelanowych zostały wykonane w słynnym „porcelanowym mieście” Jingdezhen w północno-wschodniej prowincji Jianxi.
Malarstwo
Malarstwo chińskie jest jedną z najstarszych tradycji artystycznych na świecie. Istniały dwie główne techniki tworzenia tych oszałamiających orientalnych antyków. Gongbi (tłumaczone jako „skrupulatny”) zwykle przedstawia historię lub narrację i wykorzystuje bardzo szczegółowe pociągnięcia pędzla. Ten sposób był zwykle praktykowany przez rzemieślników dworu cesarskiego. Z kolei Shuǐ-mò, czyli „woda i atrament”, to technika zbliżona do malarstwa akwarelowego, praktykowana przez chińskich dżentelmenów i uczonych. Niektórzy z nich stworzyli jedne z najbardziej poszukiwanych dzieł chińskiego malarstwa, które są wysoko cenione przez chińskich kolekcjonerów.
Rzeźba
Chińskie rzeźby zwykle przedstawiają ludzi, zwierzęta, mityczne stworzenia. Są wykonane z wielu różnych materiałów, w tym drewna, szkła, gliny, brązu i kamienia czy jadeitu.
Jadeit był uważany za „cesarski klejnot” i był używany do wytwarzania wszelkiego rodzaju przedmiotów. Od małych elementów dekoracyjnych po pełne stroje pogrzebowe dla zamożniejszych członków dynastii Han. Starożytni Chińczycy wierzyli, że jadeit zapobiega rozkładowi ciała, a zmarli byli owijani w garnitury wykonane z cienko ciętych płytek jadeitu połączonych ze sobą złotą i srebrną nicią. Wykonanie najlepszych jadeitowych „garniturów” zajmowało 10 lat lub więcej i należą one do najbardziej szanowanych azjatyckich antyków.
Najbardziej cenioną formą jadeitu jest jadeit biały, znany w Chinach jako jadeit „barani”.
Chińskie antyczne meble
Chińskie meble antyczne mają swoje korzenie w starożytności. Badania sugerują, że starożytni Chińczycy rozwinęli dość minimalistyczne podejście do mebli. Często wykorzystywali proste plecione maty na których siadali przy niskich stolikach, być może z podłokietnikami.
To co dziś nazywamy klasycznymi chińskimi meblami antycznymi – szafy, łóżka, stoły, krzesła, taborety i szafy – zaczęto wykonywać w XIV wieku na początku panowania dynastii Ming.
Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów chińskich antyków, czynnikami decydującymi o wartości obiektów są materiały, stan, wiek i pochodzenie obiektów. Chiński rynek mebli antycznych jest w dużej mierze napędzany jakością użytych materiałów. Dwa bardzo podobne meble z tej samej epoki, ale wykonane z różnych rodzajów drewna, mogą czasem mieć diametralnie różną cenę.
Większość chińskich antycznych mebli jest wykonana z mahoniu („hongmu”). Jednak najbardziej cenionym drewnem są dwa rodzaje twardego drewna, które można znaleźć na Hainan, największej chińskiej wyspie. Zitan, członek rodziny palisandrów, jest gęstym drewnem o bardzo ciemnym kolorze (od spalonej pomarańczy do czarniawych czerwieni i fioletów). Drewno Huanghuali („żółto kwitnąca gruszka”), również palisander, ma jaśniejszą barwę oraz połyskującą powierzchnię układającą się w abstrakcyjne wzory.
Mamy nadzieję, że ten krótki przewodnik po chińskich antykach przybliżył Ci skomplikowany świat chińskiej sztuki. Jeśli chciałbyś dowiedzieć się więcej- odezwij się do nas!
